Transaksiyonel Analiz Eric Berne (1910 -1970 ) tarafından ortaya atılmış bir psikoloji kuramıdır. Kısaca insanların birbirleriyle olan ilişkilerini üç benlik durumunun belirlediğini öne süren bir kuramdır.
Bu üç benlik  durumları;
⦁ Anne-baba benlik-durumu
⦁ Yetişkin benlik-durumu
⦁ Çocuk benlik-durumu
Anne-baba benlik-durumu
Anne baba benlik durumu, ebeveynlerin çoçuklarına yaklaşımını konu alır. Koruyucu ve öğüt veren yapıda ve yönlendirmeye yatkın bir benlik durumudur. Bu benlik durumu koruyan anne-baba ve eleştiren anne-baba olarak ikiye ayrılırlar.
Yetişkin Benlik Durumu
Yetişkin benlik durumu akılcı ve mantıklı yaklaşımları içermektedir. Bu benlik durumu sayesinde birey ilişkilerinde olaylara daha gerçekçi ve mantıklı bir açıdan bakar. Karar verirken kendi doğrularını bularak kimsenin etkisi altında kalmadan ince eleyip sık dokur.
Çocuk Benlik Durumu
Çocuk benlik durumu, “doğal çocuk” ve “uyarlanmış çocuk” diye iki bölümden oluşur. Doğal çocuk, kişiliğin eğitilmemiş yanı olarak kabul edilir. İçinden nasıl geliyorsa öyle davranır. Fiziksel ihtiyaçlarını her zaman önde tutar. Uyarlanmış çocuk ise, doğal çocuğun az ya da çok eğitilmesiyle ortaya çıkar. Az eğitilenler “asi çocuk” olup kanun ve kurallara karşı çıkar. Çok eğitilenler ise “uslu çocuk” olup kanun ve kurallara uyum sağlar. Bütün insanlar doğal çocuk olma sürecinden geçerek ya asi çocuk ya da uslu çocuk olurlar.
Benlik Durumları Arasındaki Etkileşim
Ruhsal anlamda sağlıklı olan bireyler, her üç benliği duruma göre kullanırlar. Kimi yerde çocuk benlik durumunu kullanırken, kimi durumda ise yetişkin benlik durumun kullanabilir. Özellikle yetişkin benlik durumu, çocuk ve ana-baba benlik durumları arasında arabulucu görevindedir. Örneğin, muhtaç birini gördüğümüzde, çocuk yanımız boş ver, bu para ancak sana yeter, diye bizi yarım etmekten alıkoymaya çalışır; ana-baba yanımız ise, bütün paranı ona ver diyerek bizi parasız bırakmaya yönlendirir. Yetişkin yanımız devreye girerek, “paranın bir kısmını kendine sakla, bir kısmını da ona ver” diye orta yolu bulmamıza yardım eder.
Transaksiyonel Analiz ve Kişiler Arası İletişim
Traksiyonel Analiz insanlarla olan iletişimimizde önemli bir rol oynamaktadır.Bir kişiyle sağlıklı bir iletişim kurabilmek ve iletişime devam edebilmemizi iki insanın o anki takındığı benlikleri belirlemektedir. Örnek olarak biriyle konuşurken Yetişkin Benlik Durumu takındıysanız ve karşınızdaki insanda size mantıklı cevaplar veriyorsa iki yetişkin benlik sayesinde bu iletişim sağlıklı bir şekilde devam edecektir. Onun yerine karşınızdaki alaycı bir yaklaşım takınıyorsa iletişim sonlanacaktır.
Peki Transaksiyonel Analiz Markalar Üzerinde Nasıl Kullanılır ?
Bir markanın amacı müşteriyleriyle sürekli ve doğru şekilde iletişim halinde olmasıdır, bu durumda markalarda tıpkı bireyler gibi doğru benlik durumu ile insanlarla iletişime sürdürmek zorundadırlar.
İletişim kurarken örnek olarak banka sektöründe farklı, eğitim sektöründe farklı, çikolata sektöründe farklı benlik durumları kullanılırsa marka açısından başarılı bir reklam kampanyası ortaya çıkar.
Örnek olarak kamu spotlarında öğüt verici anne-baba benlik durumu kullanılması gerekirken, teknoloji ürünlerinde yetişkin benlik durumu uygun olmaktadır.
İletişim stratejilerinde önemli olan; hangi sektörde çalıştığınız, kime hitap ettiğiniz, neyi anlattığınız ve tüketiciye nasıl seslendiğinizdir.